Nam Phi – Tiềm năng dẫn đầu trong sản xuất hydro xanh
Nam Phi có tiềm năng trở thành nhà sản xuất hàng đầu về hydro xanh – loại nhiên liệu được dự đoán có nhu cầu cao khi các quốc gia hướng tới giảm phát thải carbon, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải và công nghiệp nặng.
Nhà máy thép Saldanha là một tài sản độc đáo để sản xuất hydro xanh ở Nam Phi.
Nhận thấy đây là cơ hội phát triển chiến lược, Nam Phi đang tích cực theo đuổi ” nền kinh tế hydro “, hướng đến chiếm lĩnh một phần đáng kể thị trường hydro toàn cầu, qua đó tạo ra tăng trưởng kinh tế và cơ hội việc làm. “Kinh tế hydro” được dự báo sẽ đóng góp 3,6% vào GDP của Nam Phi và tạo ra 380.000 việc làm vào năm 2050. Quốc gia này cũng đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư vào các dự án hydro xanh, củng cố vị thế là điểm đến đầu tư hydro.
Ngành hàng hải đóng vai trò then chốt trong việc khởi động “Nền kinh tế Hydro” mới này, vừa là nhà tiêu dùng tiềm năng, vừa là nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ. Vận tải biển quốc tế, được quản lý chặt chẽ trên quy mô toàn cầu, hứa hẹn mang đến nhu cầu ổn định cho hydro xanh. Dự kiến đến năm 2050, khoảng 64% hỗn hợp nhiên liệu cho đội tàu sẽ chuyển sang sử dụng hydro nhằm giảm thiểu lượng khí thải carbon. Amoniac xanh và methanol được đánh giá là những nhiên liệu có nguồn gốc từ hydro tiềm năng và phù hợp nhất cho tàu biển. Ước tính để đáp ứng mục tiêu năm 2030 của ngành hàng hải, riêng lĩnh vực vận tải biển sẽ cần đến
Với sự hỗ trợ của Quỹ Tư vấn Cơ sở hạ tầng Công – Tư (PPIAF) và PROBLUE – chương trình kinh tế biển xanh của Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng đã hỗ trợ Nam Phi trong việc nghiên cứu các yêu cầu để thiết lập chuỗi giá trị nhiên liệu tàu biển xanh tại các cảng Saldanha và Boegoebaai. Nghiên cứu cho thấy việc cung cấp amoniac làm nhiên liệu tàu ở Boegoebaai, Saldanha và Cape Town sẽ cần tới 120.000 tấn hydro xanh vào năm 2035. Ngoài ra, cả hai dự án đều có tiềm năng phát triển thành các trung tâm hydro xanh, mỗi dự án đều có giá trị riêng biệt.
Vận tải biển là một lĩnh vực then chốt cho nền kinh tế hydro, có khả năng tạo ra tới 380.000 việc làm ở Nam Phi.
Nghiên cứu trường hợp Saldanha: Tiềm năng và Thách thức
Trong trường hợp nghiên cứu của Saldanha, để sản xuất 50.000 tấn hydro xanh mỗi năm, tương đương với 280.000 tấn amoniac xanh, dự án ước tính cần 1,6 gigawatt (GW) năng lượng tái tạo. Tổng chi phí đầu tư dự kiến khoảng 2 tỷ USD, trong đó 66% dành cho các khoản đầu tư vào trang trại năng lượng mặt trời và tuabin gió. Những khoản đầu tư này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy “giấy phép xã hội” cho hydro xanh và bổ sung năng lực sản xuất giá cả phải chăng cho lưới điện. Nằm cách Cape Town hai giờ lái xe, cảng biển Saldanha được xem là vị trí lý tưởng để đáp ứng nhu cầu hydro xanh đa dạng, giúp giảm thiểu rủi ro đầu tư.
Ngược lại, dự án lớn Boegoebaai sẽ thúc đẩy vị thế của Nam Phi như một nhà xuất khẩu lớn các phân tử xanh. Chính phủ tỉnh Bắc Cape đặt mục tiêu phát triển công suất điện phân 40 GW, sản xuất khoảng bốn triệu tấn hydro xanh mỗi năm. Điều này sẽ đòi hỏi khoảng 80 GW năng lượng tái tạo. Boegoebaai, nằm cách biên giới Namibia 20 km về phía nam, có sẵn nhiều đất để mở rộng dần các trang trại năng lượng mặt trời và gió. Địa điểm này cung cấp điều kiện thuận lợi để phát triển chuỗi giá trị hydro theo chiều dọc, bao gồm sản xuất trong nước các tấm pin quang điện và máy điện phân. Cảng biển mới tại Boegoebaai không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu các phân tử xanh mà còn cho phép xuất khẩu các khoáng sản như mangan một cách tiết kiệm chi phí, một loại khoáng sản quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Nền kinh tế Hydro: Cơ hội và Thách thức
Mặc dù Nền kinh tế Hydro là một cơ hội quan trọng trên toàn cầu, tính cạnh tranh về chi phí của hydro xanh so với các lựa chọn thay thế từ nhiên liệu hóa thạch vẫn là một thách thức. Các dự án hydro xanh đòi hỏi nguồn vốn giá cả phải chăng, vốn khan hiếm ở các nền kinh tế mới nổi mặc dù tài nguyên gió và mặt trời dồi dào. Khả năng vay vốn của các dự án trở nên phức tạp do phụ thuộc vào các hợp đồng dài hạn và không có thị trường giao ngay toàn cầu. Chỉ khoảng 10% dự án được công bố có cam kết mua, và giá nhiên liệu xanh hiện chưa cạnh tranh được với các lựa chọn thay thế từ dầu mỏ. Giảm rủi ro cho các dự án đi đầu là điều quan trọng, và các nguồn cầu độc đáo như vận tải biển toàn cầu có thể giúp đạt được điều đó. Là một quốc gia biển thực thụ, Nam Phi có rất nhiều điều để cống hiến.
Nam Phi đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới với “Nền kinh tế Hydro”. Nắm bắt được tiềm năng to lớn và vượt qua những thách thức, đất nước này có thể trở thành một trung tâm sản xuất và xuất khẩu hydro xanh hàng đầu, góp phần vào một tương lai năng lượng sạch và bền vững.
Nguồn: Rico Salgmann, Maximilian Weidenhammer và Dominik Englert
