QUAN ĐIỂM TOÀN CẦU VỀ GIẢM PHÁT THẢI KHÍ MÊTAN TỪ BÃI RÁC

Khí mêtan, một tác nhân gây biến đổi khí hậu đáng báo động, đang được thải ra từ các bãi rác với tốc độ đáng lo ngại. Trong báo cáo “Tác động của các quyết định quản lý đến lượng khí mêtan thải ra từ bãi rác”, Hiệp hội Chất thải Rắn Quốc tế (ISWA) đã chỉ ra rằng, bằng cách thay đổi cách quản lý bãi rác, chúng ta hoàn toàn có thể giảm thiểu lượng khí mêtan phát thải, góp phần bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trong báo cáo “Tác động của các quyết định quản lý đến lượng khí mêtan thải ra từ bãi rác”, ISWA đã thực hiện một nghiên cứu sâu rộng, đánh giá toàn diện về vấn đề khí mêtan – một trong những nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu. Nghiên cứu tập trung vào việc quản lý chất thải, đặc biệt là tại các bãi rác, và đã đưa ra những giải pháp khả thi để giảm thiểu lượng khí thải này thông qua việc sử dụng khí để sản xuất năng lượng, với tiềm năng giảm tới 30-40% và thậm chí còn cao hơn nếu kết hợp với các biện pháp giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Báo cáo cung cấp một phân tích toàn diện về lượng khí mêtan phát thải từ các bãi rác trên toàn cầu, từ châu Âu, Bắc Mỹ đến các khu vực như Nam Mỹ, Caribe, châu Phi và châu Đại Dương. Nghiên cứu chỉ ra rằng có hai phương pháp chính để giảm thiểu khí mêtan: thu hồi khí sớm và giảm lượng carbon hữu cơ dễ phân hủy đưa vào bãi rác. Đặc biệt, việc giảm thiểu các loại carbon hữu cơ như thức ăn thừa, chất thải sân vườn, giấy và bìa cứng sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt. Nếu việc giảm chỉ giới hạn ở chất thải thực phẩm, thì tác động cũng hạn chế hơn.

James Law, Phó Chủ tịch SCS Engineers, Chủ tịch Nhóm Công tác về Bãi rác của Hoa Kỳ, Hiệp hội Chất thải Rắn Quốc tế (ISWA)

Thu hồi khí sớm

Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu hồi khí mê-tan ngay từ giai đoạn đầu, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới ẩm, nơi chất thải phân hủy nhanh chóng. Việc xây dựng hệ thống thu hồi khí sớm, theo kịp tốc độ tăng chiều cao của bãi rác, cho phép bắt đầu quá trình thu gom khí ngay từ khi chất thải được đưa vào bãi, từ đó giảm thiểu đáng kể lượng khí mê-tan thải ra môi trường. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng của khí sinh học, cần có những giải pháp xử lý khí hiệu quả, ngay cả khi chất lượng khí ban đầu chưa đạt yêu cầu.

Giảm đầu vào carbon hữu cơ dễ phân hủy

Chiến lược thứ hai liên quan đến việc giảm đầu vào carbon hữu cơ dễ phân hủy. Việc giảm thiểu lượng carbon hữu cơ dễ phân hủy đưa vào bãi rác, đặc biệt là chất thải thực phẩm, chất thải sân vườn và giấy bìa cứng, sẽ góp phần đáng kể vào việc hạn chế sự hình thành khí mê-tan. Tuy nhiên, để thực hiện chiến lược này, cần có các giải pháp thay thế hiệu quả để xử lý các loại chất thải trên.

So sánh các chiến lược giảm phát thải khí mê-tan trên toàn cầu

Báo cáo đã phân tích chi tiết các chiến lược giảm phát thải khí mê-tan tại các châu lục khác nhau, cho thấy những khác biệt đáng kể trong thực tiễn và hiệu quả:

• Châu Âu: Châu Âu đã có những bước tiến đáng kể trong quản lý khí mêtan từ bãi rác. Nhiều quốc gia châu Âu đã thực hiện các hệ thống thu hồi khí sớm, thu giữ khí mêtan trong quá trình thải bỏ chất thải. Các hệ thống này hiệu quả do các bãi rác được quản lý tốt và công nghệ tiên tiến. Ngoài ra, Châu Âu nhấn mạnh việc chuyển hướng và tái chế chất thải, giúp giảm đầu vào carbon hữu cơ vào bãi rác. Cách tiếp cận này bổ sung cho các nỗ lực giảm khí mêtan.
• Bắc Mỹ: Khu vực này tập trung vào cả việc thu hồi khí sớm và chuyển đổi khí mê-tan thành năng lượng với nhiều quy định chặt chẽ về quản lý bãi rác. Một số khu vực ở Bắc Mỹ đã thành công trong việc giảm khí mêtan bằng cách thực hiện các dự án khí mêtan từ bãi rác thành năng lượng. Những dự án này chuyển đổi khí mêtan thu được thành điện hoặc nhiệt.
• Nam Mỹ và Caribe: Do hạn chế về nguồn lực và cơ sở hạ tầng, các quốc gia trong khu vực này gặp nhiều khó khăn hơn. Tuy nhiên, việc cải thiện quản lý bãi rác và các dự án thu hồi khí nhỏ lẻ đang được triển khai. Cần ưu tiên cải thiện các thực hành quản lý bãi rác, tập trung vào việc thu gom khí mê-tan và chuyển hướng chất thải.
• Châu Phi: Tình hình quản lý chất thải tại châu Phi rất đa dạng, từ các bãi rác hiện đại đến các bãi chôn lấp tự phát. Việc triển khai các hệ thống thu hồi khí đơn giản có thể mang lại hiệu quả đáng kể, nhưng cần có đầu tư và hỗ trợ công nghệ.
• Úc/New Zealand: Các quốc gia này đã áp dụng các biện pháp quản lý khí mêtan từ bãi rác toàn diện. Thu hồi khí sớm và chuyển hướng chất thải là phổ biến. Ngoài ra, Úc có quy định nghiêm ngặt và khuyến khích các phương pháp xử lý chất thải thay thế.

Mặc dù điều kiện cụ thể tại mỗi châu lục khác nhau, báo cáo chỉ ra rằng hai chiến lược chính là thu hồi khí sớm và giảm lượng carbon hữu cơ đưa vào bãi rác có thể áp dụng rộng rãi. Ví dụ, tại châu Phi, ngay cả với công nghệ thu hồi khí đơn giản, hiệu quả thu hồi chỉ ở mức trung bình, việc áp dụng giải pháp này vẫn có thể góp phần đáng kể vào việc giảm thiểu khí mê-tan. Ngược lại, các khu vực phát triển như châu Âu, Bắc Mỹ và châu Đại Dương đã chứng minh rằng việc giảm thiểu lượng carbon hữu cơ đưa vào bãi rác mang lại hiệu quả cao hơn trong việc giảm phát thải khí mê-tan.

Nhìn chung, hiệu quả của các chiến lược này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ sở hạ tầng, thành phần chất thải và khung pháp lý của từng quốc gia. Để đạt được hiệu quả cao nhất, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng. Mặc dù còn nhiều thách thức, việc triển khai các chiến lược giảm khí mê-tan trên toàn cầu sẽ đóng góp quan trọng vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Kết luận

Báo cáo của ISWA đã cung cấp một bức tranh toàn cảnh về vai trò quan trọng của quản lý chất thải trong việc giảm thiểu khí mê-tan. Nghiên cứu nhấn mạnh rằng việc thu hồi khí sớm và giảm lượng chất thải hữu cơ đưa vào bãi rác là những giải pháp thiết thực và hiệu quả để giảm thiểu tác động của khí nhà kính. Mặc dù còn nhiều thách thức, các khuyến nghị trong báo cáo này cung cấp một lộ trình rõ ràng để các quốc gia và cộng đồng có thể áp dụng.

Nguồn: James Law