Nhôm đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển đổi năng lượng, cung cấp năng lượng cho nhiều công nghệ ít carbon như tuabin gió, pin năng lượng, máy điện phân hydro tái tạo, lưu trữ carbon để tạo ra hydro ít carbon, dây truyền tải và nhà máy thủy điện. Nó cũng cần thiết cho các công nghệ pin mặt trời (PV). Hiện tại và tương lai, sẽ không có điện mặt trời nếu thiếu nhôm, chiếm hơn 85% thành phần của hầu hết các tấm pin mặt trời ngày nay. Cùng với việc số lượng pin mặt trời dự kiến tăng để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu, nhu cầu nhôm cũng sẽ tăng lên.
Nhôm: Thách thức về tính cạnh tranh và lượng khí thải cao
Ngành công nghiệp nhôm có nhiều nhà sản xuất, bao gồm nhiều nhà tinh luyện và nhà nấu chảy lâu đời. Úc chỉ tham gia vào giai đoạn tinh luyện, trong khi Canada, Ấn Độ và Na Uy chủ yếu tham gia vào giai đoạn nấu chảy. Các quốc gia như Brazil và Trung Quốc có mặt trên toàn bộ chuỗi giá trị. Những quốc gia khác, chẳng hạn như Guinea, tham gia vào việc khai thác bauxite và tinh luyện nhôm thô.
Tuy nhiên, trong thập kỷ qua, giá toàn cầu tương đối thấp và cạnh tranh gay gắt đã dẫn đến việc đóng cửa và tạm ngừng hoạt động của phần lớn năng lực sản xuất ở nhiều quốc gia. Đồng thời, việc phát triển năng lực sản xuất nhôm mới gặp nhiều thách thức do chi phí vốn, năng lượng và đầu vào cao.
Thêm vào đó là một thị trường không chắc chắn với giá cả biến động mạnh. Vào tháng 3 năm 2022, giá nhôm đạt mức cao nhất mọi thời đại do cuộc chiến tranh Ukraine-Nga, dẫn đến tình trạng tồn kho quá nhiều của nhiều người mua. Mặc dù giá cả đã giảm kể từ đó, nhưng những dự đoán về giá và lượng hàng tồn kho trong tương lai vẫn còn.
Sản xuất nhôm cũng để lại lượng khí thải carbon khổng lồ, phát sinh khí thải trong toàn bộ chuỗi cung ứng từ khai thác bauxite đến tinh luyện và nấu chảy nhôm. Ngân hàng Thế giới ước tính rằng theo kịch bản 2 độ C của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, tổng lượng khí thải từ nhôm dành cho pin mặt trời có thể lên tới 840 MtCO2e – cao hơn tổng lượng khí thải của Đức vào năm 2019.
Nhôm rất quan trọng đối với quá trình chuyển đổi năng lượng. Chúng ta không chỉ cần nhiều nhôm hơn mà còn phải có giá thành cạnh tranh và hàm lượng carbon thấp. Báo cáo mới của chúng tôi cung cấp thông tin chi tiết về cách đạt được điều này, đồng thời xác định các cơ hội mới cho các nước đang phát triển và có thu nhập trung bình. (Demetrios Papathanasiou, Giám đốc Toàn cầu về Thực hành Năng lượng và Khai thác Toàn cầu của Ngân hàng Thế giới)
Làm thế nào để duy trì nguồn cung ổn định, giá cả cạnh tranh và lượng khí thải thấp?
Một báo cáo mới của Sáng kiến Khai thác Thông minh về Khí hậu (CSM) thuộc Ngân hàng Thế giới, có tựa đề “Tính cạnh tranh của Chuỗi cung ứng Nhôm Toàn cầu trong các Tình huống Định giá Carbon cho Pin Mặt trời”, đã phân tích tính cạnh tranh của nhôm trong bối cảnh giá carbon tiềm năng.
Một điểm mấu chốt là việc giảm phát thải carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng nhôm là cần thiết để duy trì tính cạnh tranh và đa dạng hóa nguồn cung. Điều quan trọng là phải khử carbon toàn bộ chuỗi giá trị của nhôm – vượt ra ngoài việc sử dụng điện để sản xuất kim loại – để giảm thiểu lượng khí thải ở mức lớn nhất có thể và đảm bảo các nhà sản xuất, bao gồm cả ở các nước thu nhập thấp và trung bình, có thể cạnh tranh trong một thế giới ngày càng hạn chế về carbon.
Tin tốt là có một số lựa chọn để thúc đẩy việc giảm phát thải carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng nhôm, bao gồm sử dụng nhiều điện tái tạo để cung cấp năng lượng cho các nhà nấu chảy hoặc sử dụng anot không phát thải carbon. Tuy nhiên, cần có thêm đầu tư và nghiên cứu phát triển, đặc biệt là trong công nghệ không liên quan đến điện, để khử carbon toàn bộ chuỗi giá trị nhôm và đồng thời đảm bảo các nhà sản xuất duy trì tính cạnh tranh.
Một lựa chọn khác là tái chế. Nhôm là một trong những nguyên tố được tái chế nhiều nhất, với khả năng tái chế gần như vô hạn. Khoảng 42 đến 70% nhôm được tái chế vào cuối vòng đời của nó, với tỷ lệ lên tới 90% ở một số quốc gia. Sử dụng nhôm tái chế giúp giảm tới 20 lần dấu chân carbon của vật liệu. Nhưng ước tính hàm lượng tái chế trong các sản phẩm nhôm mới chỉ đạt khoảng 34% đến 36%. Tìm cách tăng nguồn cung nhôm tái chế, bằng cách tăng cường thu gom phế liệu và khuyến khích tính tuần hoàn là điều cần thiết để khử carbon cho ngành nhôm và cung cấp vật liệu có tính cạnh tranh, ít khí thải cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Báo cáo cho thấy chính xác tầm quan trọng của việc các ngành cùng nhau hợp tác để đảm bảo quá trình chuyển đổi thành công sang nền kinh tế ít carbon. Nhôm ít carbon, được sản xuất từ năng lượng tái tạo, rất quan trọng đối với tương lai của ngành nhôm và một thế giới bền vững hơn. (Luciano Alves, Giám đốc tài chính của Companhia Brasileira de Aluminio)
Tầm quan trọng của nhôm đối với quá trình chuyển đổi sang năng lượng thấp carbon, những thách thức về tính cạnh tranh mà nhiều nhà sản xuất phải đối mặt, sự biến động của thị trường và lượng khí thải nhà kính tiềm ẩn cao của nó đòi hỏi phải nghiên cứu sâu hơn về kim loại này, vị thế cạnh tranh của nó (đặc biệt trong bối cảnh chính sách khí hậu như thuế carbon) và các lựa chọn giảm phát thải thay thế. Hy vọng của chúng tôi là sẽ khởi xướng các cuộc thảo luận giữa các đối tác để mở ra nhiều cơ hội hơn cho nhôm xanh phục vụ cho quá trình chuyển đổi năng lượng.
Nguồn: Susana Moreira, Timothy Laing, Adriana Unzueta Saavedra
