Thị trường carbon đang mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt Nam khi vừa thúc đẩy giảm phát thải, thu hút nguồn vốn xanh, vừa hỗ trợ chuyển đổi sang kinh tế carbon thấp, đóng góp vào mục tiêu Net Zero 2050 của quốc gia.
Biến đổi khí hậu và thách thức hiện hữu tại Việt Nam
Trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu đã trở thành thách thức hiện hữu và ngày càng gia tăng trên toàn cầu. Bước sang năm 2025, các tổ chức khí hậu quốc tế liên tục đưa ra cảnh báo về xu hướng thời tiết cực đoan: Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) dự báo năm 2025 tiếp tục nằm trong chuỗi những năm nóng nhất lịch sử; khu vực Nam Á và Đông Nam Á có khả năng phải đối mặt với bão mạnh hơn, mưa bất thường và hạn hán cục bộ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh lương thực; đồng thời, nắng nóng nghiêm trọng đang lan rộng tại châu Âu, với nhiệt độ được ghi nhận trên 40°C tại nhiều khu vực Tây Ban Nha và Ý, gây áp lực lên hệ thống y tế, nông nghiệp và đời sống dân cư.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam cũng đang chịu ảnh hưởng rõ rệt: Nắng nóng kỷ lục ở miền Bắc như Hà Nội đạt 40,3 °C vào tháng 8/2025, xâm nhập mặn gia tăng tại Đồng bằng sông Cửu Long trong mùa khô 2024-2025 và hạn hán cục bộ tại Tây Nguyên. Những thách thức này đòi hỏi Việt Nam phải đẩy nhanh chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng kinh tế xanh, nâng cao khả năng chống chịu, đồng thời củng cố năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh xu thế phát triển carbon thấp đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu.
Chuyển đổi kinh tế xanh: Thị trường carbon và vai trò doanh nghiệp
Trong giai đoạn chuyển đổi hiện nay, Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội XIV, được công bố để lấy ý kiến vào ngày 15/10/2025, đã đặt phát triển mô hình kinh tế carbon thấp, tăng trưởng xanh, và kinh tế tuần hoàn vào vị trí chiến lược. Dự thảo cũng nhấn mạnh vai trò của thị trường carbon như một trong các công cụ kinh tế quan trọng nhằm kiểm soát phát thải và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” tới năm 2050.
Các ngành phát thải lớn như sản xuất điện từ năng lượng hóa thạch, giao thông, công nghiệp chế biến – chế tạo và nông nghiệp cần đẩy nhanh chuyển đổi sang công nghệ sạch và nâng cao hiệu quả năng lượng. Với doanh nghiệp, quản lý phát thải không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố tạo lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh các tiêu chuẩn xanh ngày càng được siết chặt. Việc chủ động tham gia các cơ chế giảm phát thải và tiếp cận nguồn vốn tài chính xanh trở thành công cụ thiết yếu, giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, giảm rủi ro và biến cam kết khí hậu thành động lực tăng trưởng bền vững.
Tín chỉ carbon – nguồn lực tài chính xanh cho doanh nghiệp và nền kinh tế
Thị trường carbon mang lại lợi ích kép khi vừa thúc đẩy đổi mới công nghệ giảm phát thải, vừa mở ra cơ hội tăng trưởng kinh tế mới dựa trên tài nguyên carbon. Tín chỉ carbon và cơ chế trao đổi hạn ngạch phát thải được xem là công cụ kinh tế quan trọng, nhằm khai thác tiềm năng kinh tế từ thị trường carbon và hỗ trợ các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi sang mô hình phát triển xanh, carbon thấp. Khi doanh nghiệp chủ động kiểm kê khí nhà kính và đầu tư các dự án giảm phát thải, họ không chỉ tuân thủ quy định pháp lý mà còn hướng tới mô hình sản xuất sạch hơn. Đối với Việt Nam, phát triển thị trường carbon giúp thu hút nguồn vốn quốc tế, khuyến khích mô hình sản xuất xanh hơn, đồng thời hỗ trợ những ngành khó giảm phát thải có thêm lựa chọn tối ưu chi phí để tuân thủ cam kết khí hậu. Đây cũng là nội dung phù hợp với định hướng phát triển kinh tế xanh nêu trong Dự thảo Đại hội XIV.
Hoàn thiện chính sách và hạ tầng – nền tảng vận hành thị trường carbon ở Việt Nam hiệu quả
Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và cơ sở hạ tầng để vận hành thị trường carbon, hướng tới mục tiêu giảm phát thải và phát triển kinh tế xanh. Đồng thời, hệ thống chính sách đồng bộ cùng cơ sở hạ tầng giao dịch sẽ tạo nền tảng giúp thị trường hoạt động hiệu quả và minh bạch. Trong giai đoạn tới, Việt Nam dự kiến triển khai thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon, đồng thời tiến tới kết nối và công nhận tín chỉ quốc tế, theo định hướng phát triển thị trường carbon nêu trong Dự thảo. Nhờ đó, Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa các định hướng nêu trong Dự thảo Báo cáo Chính trị Đại hội XIV, nhằm thúc đẩy sử dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường và nâng cao hiệu quả quản trị khí nhà kính trên phạm vi toàn quốc.
Doanh nghiệp tiên phong – chìa khóa hình thành hệ sinh thái thị trường carbon
Trong quá trình chuyển đổi, vai trò của doanh nghiệp và các tổ chức tiên phong quyết định hiệu quả và bền vững của thị trường carbon. Cùng với đó, sự chủ động tham gia của doanh nghiệp sẽ tạo động lực lan tỏa, hình thành hệ sinh thái carbon năng động và cạnh tranh. Không chỉ tuân thủ pháp lý, các doanh nghiệp cần xem chiến lược giảm phát thải là một phần định hướng kinh doanh dài hạn. Song song với đó, sự phát triển của các đơn vị như sàn giao dịch tín chỉ carbon và nền tảng kiểm kê khí nhà kính – báo cáo ESG tự động sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, minh bạch dữ liệu và nâng cao uy tín với nhà đầu tư toàn cầu.
Với vai trò người tiên phong, CCTPA đang từng bước xây dựng và vận hành nền tảng thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam, đồng thời kết nối với thị trường khu vực và quốc tế để tạo ra cơ hội tiếp cận nguồn lực tài chính xanh cho doanh nghiệp. Cùng với Catalyst – Nền tảng kiểm kê khí nhà kính và báo cáo ESG tự động và CarbonFly: Công nghệ kiểm kê trữ lượng carbon nông – lâm nghiệp bằng UAV & LiDAR, CCTPA góp phần giúp doanh nghiệp Việt Nam chủ động chuẩn hoá dữ liệu, minh bạch thông tin và sẵn sàng hội nhập thị trường carbon quốc tế.
Điều này phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế carbon thấp nêu trong Dự thảo Đại hội XIV của Đảng, trong đó doanh nghiệp được xác định là lực lượng trung tâm trong thực hiện cam kết khí hậu quốc gia, và CCTPA sẽ tiếp tục đồng hành để biến nghĩa vụ giảm phát thải thành động lực tăng trưởng xanh cho nền kinh tế Việt Nam.
CÔNG TY CỔ PHẦN SÀN GIAO DỊCH TÍN CHỈ CARBON ASEAN (CCTPA)
Địa chỉ: Léman – 20 Trương Định, Phường Xuân Hoà, Thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: (+84) 28 6272 5889
Email: info@aseancarboncredit.com
